Bitwa o Nasielsk – 68 Pułk Piechoty

Po zdobyciu Nasielska przez wojska Tuchaczewskiego w nocy z 12 na 13 sierpnia 1920 r. kolejne dni okazały się kluczowe w walce z Armią Czerwoną. Przełomem jest data 16 sierpnia z dwóch powodów: kontrofensywy z nad Wieprza i zastopowania w Nasielsku 2 Armii Czerwonych, które parły nad Wisłę.

W przededniu 102. rocznicy Bitwy nad Wkrą i Bitwy o Nasielsk, do sobotniej kawy, kilka słów o 68 Pułku Piechoty z Wrześni, zwycięskiej formacji w bitwie o Nasielsk, 16 sierpnia 1920 roku.

Generał Władysław Sikorski, szef sztabu 5-tej Armii, tymi oto słowami, podziękował dowództwu 68 Pułku Piechoty: „Przez zdobycie Nasielska uratowaliście nie tylko Warszawę, ale i wasz Poznań.”

W historii 68 Pułku Piechoty, który zdobył rano stację kolejową, oddaloną od miasta kilka kilometrów, datę 16 sierpnia 1920 roku, upamiętniono następująco:

Następnego dnia tj. 16 sierpnia, pułk nadal atakuje w kierunku Nasielska. Ugrupowanie do natarcia jak dnia poprzedniego, z tą różnicą, że III Bataljon pozostaje w odwodzie pułku. Została również nawiązana łączność patrolami z 9-tą dywizją piechoty na wschód od rzeki Wkry. W myśl planu natarcia pierwszem zadaniem było osiągnąć linję na wysokości dworca kolejowego w Nasielsku. Po dokonaniu tego zmienić kierunek natarcia północny na wschodni, przegrupować się, uderzyć o godz.15-tej na Nasielsk, zdobyć go i obsadzić tymczasowo pozycje na wschód od Nasielska. Początkowo nieprzyjaciel stawiał silny opór, który jednak szybko zostaje złamany. Pułk zdobywa kolejno wioski, Dębinki, Morgowo i Morgi i po zaciętej walce opanowuje dworzec w Nasielsku. Atak wspierają z powodzeniem samoloty, które szerzą panikę w szeregach cofającego się wroga. Witany entuzjastycznie przez ludność, która obsypuje żołnierzy kwiatami pułk przemaszerował przez miasto.(…) Dzień rozpoczęcia kontrofensywy i zdobycia Nasielska 68 Pułk Piechoty uważał, jako szczególnie doniosły dla siebie i dlatego też w tym dniu, tj. 16 sierpnia, obchodził corocznie swoje święto pułkowe, a do dnia dzisiejszego 68 Pułk Piechoty jest patronem szkoły samorządowej we Wrześni.

Fragment z ,,Nasielsk ( i nie tylko) wspomnieniami malowany

Anna Kotarbińska.

Opisy wydarzeń i innych walk można także przeczytać na stronie Stowarzyszenia Aktywny i Czysty Nasielsk: