Przedstawiamy wystąpienie Roberta Sierzputowskiego ze stowarzyszenia Aktywny i Czysty Nasielsk na wczorajszej sesji absolutoryjnej, dotyczącej „Raportu o stanie gminy za 2018 r”.
Panie burmistrzu, panowie radni, mieszkańcy dopuszczenie do głosu nas mieszkańców w jednej z najważniejszych z sesji dotyczącej udzielenia burmistrzowi absolutorium świadczy, że odgrywamy ważną rolę w strukturze samorządu terytorialnego. Nie jest to dla mnie nowością, ponieważ nauka administracji od dawna podkreśla ważną rolę społeczeństwa w tej strukturze. Rozliczanie działalności organu, któremu powierzyliśmy zarządzanie naszym miastem i naszą gminy – jest jednym z naszych uprawnień, ale i obowiązków.
Przy pomocy zgromadzonych środków pieniężnych w budżecie burmistrz kreuje kierunki w jakich rozwija się nasza gmina. Ale gmina to nie ten budynek, w którym się znajdujemy. Gmina to ludzie. Gmina Nasielsk to prawie dwudziestotysięczna grupa mieszkańców, którzy mają swoje oczekiwania i spostrzeżenia jak pieniądze m.in. z ich podatków są wydawane.
Nie jestem z wykształcenia ekonomistą, aby oceniać wykonanie budżetu. Zresztą liczby, które można znaleźć na kilkudziesięciu stronicowym wykazie w BIP nie są czytelnie przedstawione. Przeglądając ten dokument można odnieść mylne wrażenie, że niektóre pozycje są ze stawką zerową. Czasami brak jest odniesienia czy stawka za usługę jest miesięczna czy roczna. Dzisiejsza dyskusja jest poświęcona „Raporcie o stanie gminy za 2018 rok”, który również przeczytałem. I już na samym początku zaświeciła mi się czerwona lampka. Znowelizowana ustawa o samorządzie gminnym wprowadziła obowiązek, aby burmistrz taki raport corocznie przedstawiał. Jestem jednak przekonany, że intencją ustawodawcy nie była chęć nabicia kasy zewnętrznym firmom. Może warto, aby w przyszłości taki dokument był opracowany nie poprzez firmę komercyjną, za której usługę zapłaciliśmy my mieszkańcy, (nie wiemy jaki to był koszt), a poprzez podległe panu kadry. Jestem przekonany, że powołany zespół pracowników UM do jego opracowania zrobiliby to profesjonalnie, a może nawet i lepiej. Wiele gmin tak zrobiło i ich raporty są dużo bardziej czytelniejsze i zawierają więcej danych.
Z przedstawionego przez pana raportu możemy wywnioskować, że nie jest dobrze z demografią w naszej gminie. W stosunku do ubiegłego roku przybyło zaledwie 7 osób (dla porównania w sąsiednim, prężnie rozwijającym się Wieliszewie 729 osób czy dużo mniejszym Pomiechówku 40 osób). Przyczyn pewnie jest dużo, ale jedną z nich moim zdaniem jest stagnacja w rozwoju naszego miasta i brak rozwoju w kierunku, aby miasto było przyjazne dla młodych ludzi. Dużo osób migruje z naszego miasta przez co najprawdopodobniej społeczeństwo się starzeje. Widać to po zamkniętych lokalach, tablicach w oknach „do wynajęcia”. Obrazy te są znane z filmów o wymierających miastach. Waszą rolą panowie radni jest się zastanowić dlaczego tak jest, jakie uchwały podjąć, aby ten stan zmienić. Z raportu nie wynika ile osób mamy w wieku produkcyjnym, a ile w wieku przed i poprodukcyjnym. Za to możemy wysnuć wniosek, że jesteśmy liderem w wymiarze gospodarczym – oczywiście statystycznie w gminach, które zostały przyjęte jako grupy porównawcze na potrzeby zrobienia raportu: Ryki, Pyrzyce, Góra, Barlinek, Pilzno czy Wolbrom. Nie wiem jak państwo, ale ja o żadnej z tych wymienionych miejscowości nie słyszałem. Także nie wiem jak rzeczywiście jest z tym naszym przywództwem jako lider w wymiarze gospodarczym. W wymiarze społecznym czy środowiskowym już nie jesteśmy liderami, ale jak podkreślają autorzy raportu „dynamika jest wysoka”. Bardzo ubolewam nad tym, że nie wiem jakie kryteria były przyjęte do tej oceny. Być może wtedy bez ironii bym się do tych aspektów odniósł. Natomiast uważam, że poprzez brak pozyskiwania funduszy unijnych jesteśmy daleko za liderami. Nie znalazłem w raporcie danych dotyczących zamówień publicznych, znalazłem je na BIP UM w Nasielsku. Wykaz dotyczy kilkunastu ogłoszonych zamówień publicznych w 2018 r. m.in. budowy przydomowych oczyszczalni, zarządzania stadionem miejskim, zadań związanych z uzdatnianiem wody i odnawialnymi źródłami energii, modernizacją drogi w Krzyczkach i corocznego przetargu na dowożenie uczniów do szkół. Był również przetarg dotyczący kanalizacji i na budowę słynnej sali w Popowie Borowym. Ubolewam, że na większość tych inwestycji, a zwłaszcza na salę w Popowie Borowym nie udało się pozyskać dofinansowania. Być może przyczyną było to, że rozpoczął pan burmistrz prace budowlane i dopiero złożył wniosek na dofinansowanie. Szkoda, bo budujemy obiekty sportowe, potrzebne młodzieży, ale jednak za własne pieniądze i to nie małe, bo kwota dofinansowania miała wynieść ok. 1 mln zł. Drogi budowane w 2018 r. za ponad 2 mln zł, ale z dofinansowaniem zewnętrznym wynoszącym niecałe 5 %. Ubolewam, że w raporcie nie ma podziału na wpływy z podatków od mieszkańców miasta nasielska i mieszkańców gminy. Ciekawe mogłyby być dane dotyczące kwot wydanych na drogi w sołectwach i np. dróg na osiedlu Krupka. Nie od dziś wiadomo, że drogi w wielu wsiach są dużo lepszej jakości niż te gdzie mieszka zdecydowanie więcej ludzi. Może wartym rozważenia jest pomysł podziału gminy na miejską i wiejską?
Z tego powodu nie uważam abyśmy byli liderami gospodarczymi w naszym rejonie, a tylko do sąsiednich miejscowości powinniśmy się odnosić. Zauważyłem jednak pewien progres, ponieważ przez pierwsze półrocze tego roku jest już ogłoszeń 10 (zamówień publicznych), a dotyczą budowy lub przebudowy czyli większych inwestycji. Mam nadzieję panie burmistrzu, że również progres będzie widoczny w pozyskiwaniu dofinansowania na te inwestycje, o których była mowa na sesjach np. WTZ, dom nauczyciela czy stadion. Mam nadzieję, że podległe panu kadry w tym kierownik Kasiak, sprosta zadaniu w zakresie pozyskania funduszy zewnętrznych.
Nie zrozumiałym jest dla mnie wniosek z raportu mówiący o zrównoważonym i stabilnym rozwoju naszej gminy. Mówię to w kontekście często podnoszonego argumentu, że na nic nie ma pieniędzy. Według raportu nawet finanse lokalne, bez podnoszenia podatków lokalnych zwiększyły swój obszar najwięcej. Dlatego panie skarbniku, proszę przemyśleć swoją prośbę do radnych czy w przyszłości musimy te podatki podnosić. Po co ruszać coś jeżeli to przynosi największy wzrost określony przez autorów raportu.
Według osób piszących raport, problemem jest liczba mieszkańców, którzy dojeżdżają do pracy. Gmina jest duża, rozproszona i od kiedy pamiętam taki stan rzeczy był (poza latami komuny, gdy w naszym mieście były zakłady pracy). Może warto popracować nad planem komunikacji, aby mieszkańcy z odległych miejsc naszej gminy mieli możliwość dojazdu do lekarza, urzędu czy stacji PKP. Może warto popracować nad MPZP, których jest brak, przeznaczając tym samym tereny położone np. blisko dworców (przystanków) kolejowych pod zabudowę.
Od momentu kiedy zacząłem zwiedzać naszą gminę zastanawiam się nad ilością sołectw. Dlaczego w naszej gminie jest ich tak dużo, co powoduje uplasowanie nas jako jedną z największych ilości w Polsce pod tym względem. Przy czym z raportu możemy wywnioskować, że sołectwa są mało liczne. Może warto panowie radni zastanowić się nad ich scaleniem?
Raport pokazuje walory przyrodnicze naszej gminy, której prym wiedzie rzeka Wkra wokół, której rozwija się turystyka. Jednocześnie w raporcie możemy przeczytać, że blokadą rozwoju turystyki jest brak odpowiedniej infrastruktury ochrony środowiska. Czy o zatruwającej rzekę Wkrę Nasiołce jest mowa? Niestety z raportu tego się nie dowiedziałem. Natomiast przeczytałem, że sieć kanalizacyjna nie obejmuje większości gminy i prawie wszyscy mieszkańcy gminy oraz część mieszkańców miasta ma z tym problem. XXI wiek – jak to kilka sesji wcześniej jedna z mieszkanek podsumowała rury odprowadzane do rzeki w naszym mieście.
Zatrważające są dane z raportu dotyczące działalności wydziału środowiska w zakresie likwidacji dzikich wysypisk. Zaledwie 4 interwencje w roku 2018 i 1 sprawa prowadzona z urzędu. Nie uważam tak jak pan burmistrz mówił w filmie, że „lasy mamy czyste”. Jest problem i nie zaczaruje pan burmistrz swoim wystąpieniem rzeczywistości. Podejmowane działania, na które i tu podkreślę słowo zezwala prawo są katastrofalne. Z raportu nie wiemy ile interwencji w 2018 r. zostało zgłoszonych do Policji.
Zmartwił mnie bardzo przedstawiony stan infrastruktury sportowej. Na papierze nawet ładnie to wygląda. Stadion, płyta główna, boczna, bieżnia, skatepark – tylko czy pan burmistrz i panowie radni jesteście zadowoleni z jakości tych miejsc?
Nierozwiązane koszty energii elektrycznej w przedszkolu i dziwny podział na oddział przedszkolny i żłobkowy, który najprawdopodobniej doprowadzi do wypłaty odszkodowań podmiotom, które są w sporze prawnym z gminą, to kolejne niegospodarne działania. Kilkutysięczne odszkodowania nie wypłaci pan burmistrz, ale my wszyscy – mieszkańcy. Tych informacji oraz sum niestety w raporcie nie ma.
Nie ma również informacji w raporcie w sprawie wydatkowania pieniędzy na broszurę (książeczka z kampanii wyborczej – koszt 11 tys. zł). Panie burmistrzu pytałem pana kilka miesięcy temu, ale uzyskałem odpowiedź, która mija się z obowiązującymi przepisami kodeksu wyborczego. Pytanie dotyczyło wykorzystania filmu i zdjęć z tej gazetki w pańskiej kampanii wyborczej. Odpowiedź brzmiała, że każdy może te materiały wykorzystać. Materiały są oznaczone logo Nasielska i były opłacone z naszych pieniędzy w 2018 roku. Tymczasem wyjaśnienia PKW w specjalnych komunikatach jak i przepisy kodeksu wyborczego jasno wskazują, że materiały wyborcze powinny mieć oznaczenie komitetu, od którego pochodzą (art. 109), a wydatki związane z wyborami są ponoszone przez komitety wyborcze (art. 126). Burmistrz Nasielska nie mógł wydać zgody na publikacje tych materiałów, bo złamałby przepisy ustawy. Dlaczego pan jako strażnik naszych pieniędzy wykorzystał kilkadziesiąt tysięcy złotych w celu własnej promocji? Czy pełnomocnik finansowy wpłacił do kasy UM pieniądze za wykorzystanie w spotach KWW Mała Ojczyzna tych materiałów? Chciałbym jeszcze zapytać czy operator drona, który kręcił na zlecenie UM film promocyjny, posiadał aktualne świadectwo kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe. Jest to dokument wymagany i wydawany przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Proszę radnych z komisji rewizyjnej, aby w konsultacji z kancelarią prawną przeprowadzili kontrolę wykorzystania tych materiałów.
Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę i zapytać pana o nadzór i rozliczenie rządowego programu budowy Stref Aktywności, które również są ujęte w raporcie. Program ten przewidywał wariant rozszerzony czyli z uwzględnieniem: siłowni plenerowej, strefy relaksu, sprawnościowego placu zabaw oraz ogrodzenia terenu wraz z zagospodarowaniem zieleni. W specyfikacji do zamówienia jest zapis: dosianie trawy, wykonanie nasadzeń z roślin ozdobnych (podana nawet jest ich ilość). Byłem tam dziś rano i nie zauważyłem nowej roślinności. Czy jest dostępny protokół z odbioru prac? Czy zbudowana w Nasielsku przy SP2 strefa aktywności ma zrealizowane wszystkie zamierzenia, które zostały nałożone na wykonawcę? W Cieksynie nie widziałem jak została siłownia zbudowana, dlatego nie będę jej oceniał. Koszt dwóch inwestycji to 140 tys zł, tymczasem w gazetce jest kwota o 40 tys mniejsza – łączne koszty miały wynieść 100 tys. zł . Skąd wynika ta różnica? Czy wynika ona z unieważnionych dwóch przetargów i konieczności zlecenia prac firmie prywatnej? Proszę radnych z komisji rewizyjnej, aby również sprawdzili ten temat.
Kolejną sprawą jest niezrozumiałe dla mnie brak odpowiednich środków finansowych w 2018 roku i w latach poprzednich na oczyszczanie naszego miasta. Zadanie to jest jedno z pierwszych jakie burmistrz ma w swoich obowiązkach wymienionych w ustawie o samorządzie gminnym. Tymczasem większy nacisk kładzie pan na trzecie od końca zadanie jakim jest promocja gminy mówiąc, że trzeba zatrudnić więcej osób do tego celu, gdy tymczasem do sprzątania naszego miasta jest zatrudnionych zaledwie trzech pracowników. Prawda sama się obroni i gdy będą czyste ulice, równe chodniki i kolorowe kwietniki nie trzeba będzie, aby fotograf robił panu zdjęcia. Zapewniam pana, że wyborcy to docenią.
W raporcie jest mowa o jednostkach OSP. Zupełnie się na tym nie znam, natomiast znam zasady planowania, którymi zajmuję się zawodowo. Jak można przeznaczyć sprzęt dla jednostki, której działalność jest zawieszona? Jako jedyna spośród nasielskich jednostek nie brała ona w 2018 r udziału w akcjach ratowniczo – gaśniczych, a mimo to nie przeszkodziło to panu aby w grudniu 2018 roku przekazać sprzęt warty ponad 6 tys zł. Czy ten sprzęt nie powinien trafić do jednostek, które wyjeżdżają do pożarów i wypadków? Tę konkretną jednostkę powinno się wspierać i motywować, aby była dopisana do gotowości bojowej. Jest to przykład złego planowania, niegospodarności i wydania środków budżetowych wbrew zasadom celowości i oszczędności. Nie wymieniam nazwy jednostki, aby nie skłócać druhów OSP. W raporcie najprawdopodobniej jest błąd w sumowaniu tych jednostek, ponieważ OSP Nasielsk jest wymieniona dwukrotnie. Ale to jest mało istotne.
Panie burmistrzu nie ulega wątpliwości, że uzyska pan wymagającą ilość głosów w sprawie absolutorium. Po przeczytaniu protokołu z komisji rewizyjnej, która powinna wnikliwie skontrolować wykonanie budżetu i zadań, które były z nim związane, tylko radny Czyż próbował dociekać problemów związanych z działalnością finansową organu wykonawczego. Proszę również pamiętać, że przy urnie wyborczej głos decydujący mają mieszkańcy. Proszę również moje wystąpienie nie odbierać jako krytyki, ale jako motywację do pracy i uwzględnienie głosu tych wyborców, którzy na pana nie głosowali.
Stowarzyszenie Aktywny i Czysty Nasielsk
